HAVANELİ

BİR KÜÇÜCÜK MÜZECİK-3
Cherokee Indian Müzesi

North Carolina'nın Unesco Mirasındaki Smoky dağlarında kurulu Cherokee köyündeyiz.

Yerli halka uygulanan etnik temizlik ve topraklarından sürülmeleri sürecinde gözyaşı yolu dedikleri Smoky dağlarının Clingmans tepesi onlar için göç, ruh, mistisizm, askerlerden korunma ve yuvayı simgeliyormuş. Dağın; günümüzde bir çok yerli ya da değil bir çok kişi için yuvayı simgelediği söyleniyor.

Köydeki Cherekoe müzesi Amerika'nın gerçek sahiplerinin binlerce yıllık geçmişine ışık tutuyor.

Müzeye girişte Amerika yerlilerinin yaradılış efsanesini anlatan bir video sunumuna katılıyoruz. Sunumu izlemeden diğer kısımlara geçilmiyor. İstenirse geçilir muhtemelen ama bunu kaçırmak ana temayı kaçırmak gibi bir şey bence. Sunumda, karşıma Tarih kanalında yayınlanan Antik Uzaylılar belgeselinde izlediğim yaradılış efsanesi çıkınca Fizan'da memleketlimle karşılaşmışım gibi sevindim. Cherokee toplumu atalarının denizden çıktığına, bir mağarada saklanan ateşi almak için yola çıkan kartalın yanıp kararmasından sonra görevi bir örümceğin devraldığına inanıyor. İnanışa göre örümcek mağaraya giriyor, ateşi ağıyla örüp kapatarak sırtında yeryüzüne çıkarıyor. Ateş bu şekilde bulunmuş.(!)

Cherokeelerin 12 bin yıllık hikayesi koridorlar boyunca ta en başından, yaşadıkları çevreye uyum, tarımsal kaynakları oluşturma, değerlendirme ve ticaret gibi tüm aşamalara yer verilip etnografik buluntular ve görsellerle süslenip sunulmuş.
1200 lü yıllarda kabak, fasulye ve mısır Cherokee kadınların büyük arazilerde organize bir şekilde yetiştirdikleri ilk tarım ürünleri ve başlıca besin kaynaklarıymış.

Bu ürünleri üç kızkardeş olarak tanımlamışlar.
Topraklarından sürülmeleri gündeme gelince 1762de yapılan barış görüşmecilerinin temsilcileri pek varlık gösterememiş olmalılar.

1830'lu yıllarda fotoğraflar, resimler ve yazılarla betimlenen topraklarından sürülmeleri hikayesi-göz yaşı yürüyüşü bölümü sarsıcı değil ama kesinlikle etkileyici.

Yerli halkın sürgüne giden beş büyük kavminin liderlerinin temsili resimleri ve kavimler ile ilgili açıklama..

Kral George'nin verdiği güvence Amerikan devriminin ardından hiç olmuş.

Aralarına karışıp, yerli bölgesini haritalandıran Henry Timberlake,

yerli alfabesini kurgulayan Sequoyah ve bizlerin Pocahontas dediğimiz Nancy Ward müzenin aslarından. Yerlilerin konuşan yapraklar olarak adlandırdığı harfleri, Cherokeee alfabesini, hiç bir dilde yazı ve dil eğitimi olmadan bulan, babası beyaz annesi yerli Sequoyah'ın fotoğrafları müzenin her yerinde.

..Ve alfabe

ile barış gönüllüsü Nancy Ward müzede en değerli yeri almış.

Ben müze dükkanından biraz geç çıkınca Ziya ile bu Cherokee bireyi beyefendi tanışmışlar. İyi anlaşmışlar. Kartvizit alışverişi yaptılar. Tam müzeden çıkmak üzereydik ki elimdeki müze broşürünü gördüğünden mi yoksa hep mi öyle yapıyor bilemediğim, bankoda duran yaşlıca amca beni durdurdu. Bu broşürdeki kişi benim.